Ποια δυσκολία υπάρχει στο να είσαι Χριστιανός; Αρκετοί Χριστιανοί στις ημέρες μας θα υποστήριζαν ότι ο διωγμός και η εναντίωση που προκαλείται από τη δημόσια ομολογία της Χριστιανικής πίστης είναι αδιαμφισβήτητα η μεγαλύτερη δυσκολία του να είσαι Χριστιανός. Πολλοί Χριστιανοί θα αναφέρονταν ίσως στην απαξίωση και στην απομόνωση που έζησαν τις στιγμές που πήραν θέση σε συζητήσεις σχετικά με ζητήματα της επικαιρότητας, όπως για παράδειγμα για το πρόσφατο θέμα της καμπάνιας κατά των αμβλώσεων στο Μετρό της Αθήνας. Ωστόσο αν και όντως το θέμα με την καμπάνια κατά των αμβλώσεων προκάλεσε αδικαιολόγητη ένταση, θεωρώ ότι τελικά η μεγαλύτερη δυσκολία στη Χριστιανική μας ζωή δεν σχετίζεται με την εναντίωση και τον διωγμό που δημιουργείται εξωτερικά. Δυστυχώς σχετίζεται με την απέχθεια και εναντίωση προς το Χριστιανικό μήνυμα που δημιουργείται εσωτερικά, δηλαδή στο βάθος της ανθρώπινης ύπαρξης και κατά προτεραιότητα μέσα στην καρδιά των ανθρώπων που επίσημα ομολογούν ότι αποδέχονται και σέβονται το Ευαγγέλιο και κατόπιν μέσα στην καρδιά των ανθρώπων που δεν ασπάζονται το Χριστιανικό μήνυμα. Αν είμαστε ειλικρινείς οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η μεγαλύτερη δυσκολία είναι πρώτα απ’ όλα, ο Χριστιανός να αντέξει το ίδιο του το Ευαγγέλιο1. Δυσκολία είναι το να έχει ο Χριστιανός κορώνα στο κεφάλι του την εντολή της αγάπης, ακόμη και προς τους εχθρούς του, παρ’ όλο που αυτή ακούγεται εξωπραγματική στην κοινωνία μας.
Ο Απόστολος Παύλος έγραψε μια ολόκληρη επιστολή (Α΄ Κορινθίους) για να επισημάνει στους πιστούς Χριστιανούς της εποχής του, τη δυσκολία που γεννά η αποδοχή του μηνύματος της Χριστιανικής αγάπης. Η πρόθεσή του ενδεχομένως να μας ξαφνιάζει, αφού εμείς ως σύγχρονοι αναγνώστες γνωρίζουμε ότι στη συγκεκριμένη επιστολή συμπεριλαμβάνεται μια από τις πιο γνωστές περικοπές της Αγίας Γραφής που υμνεί τη Χριστιανική Αγάπη (Κεφάλαιο 13). Ωστόσο, αν θα μπορούσαμε να επισκεφτούμε την Εκκλησία της Κορίνθου τη στιγμή της πρώτης ανάγνωσης της επιστολής, θα παρατηρούσαμε τη δυσκολία του ακροατηρίου να αποδεχτεί το περιεχόμενο της επιστολής και ιδιαίτερα του 13ου κεφαλαίου. Από τα πρώτα κιόλας εδάφια της περικοπής του 13ου κεφαλαίου που είναι γνωστή και ως ο ύμνος της Αγάπης, ο Απόστολος Παύλος συγκρούεται με τη Χριστιανική ζωή που στηρίζεται και καυχιέται στις ικανότητες, τα χαρίσματα, την πίστη, τα θαύματα, την ηθική υπεροχή ΑΛΛΑ δεν διακρίνεται από το γνώρισμα της Χριστιανικής Αγάπης.
1 Αν μπορώ να λαλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμα και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη για τους άλλους, οι λόγοι μου ακούγονται σαν ήχος χάλκινης καμπάνας ή σαν κυμβάλου αλαλαγμός. 2 Κι αν έχω της προφητείας το χάρισμα κι όλα κατέχω τα μυστήρια κι όλη τη γνώση, κι αν έχω ακόμα όλη την πίστη, έτσι που να μετακινώ βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, είμαι ένα τίποτα. 3 Κι αν ακόμα μοιράσω στους φτωχούς όλα μου τα υπάρχοντα, κι αν παραδώσω στη φωτιά το σώμα μου για να καεί, αλλά δεν έχω αγάπη, σε τίποτα δε μ’ ωφελεί.
Ο Απόστολος Παύλος με αυτά “όμορφα” λόγια αγάπης δεν επιχειρούσε να χαϊδέψει τα αυτιά των ακροατών του αλλά ήταν αποφασισμένος να συγκρουστεί με τις αξίες που οι Χριστιανοί της Κορίνθου είχαν ασπαστεί αδικαιολόγητα. Το μήνυμά του είναι συγκλονιστικά διαπεραστικό ιδιαίτερα αν έχουμε στον νου μας τους παραλήπτες της επιστολής του. Οι παραλήπτες της Α΄ Κορινθίους ήταν άνθρωποι κοινωνικά καταξιωμένοι, με αξιοθαύμαστες ικανότητες και χαρίσματα, με πολλές γνώσεις, ωστόσο χωρίς ίχνος αγάπης. Εξαιτίας αυτής της κατάστασης, ο Απόστολος Παύλος τους έστειλε μια επιστολή για να τους ελέγξει για τον εγωκεντρικό τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούσαν τις ικανότητές τους και τα χαρίσματά τους, αλλά και για να συγκρουστεί με τη νοοτροπία που είχαν για την κοινωνική καταξίωση. Εξαιτίας αυτού του μηνύματος της Χριστιανικής Αγάπης δημιουργήθηκαν αλλά και δημιουργούνται δυσκολίες σε κάθε εποχή. Αφού στην ουσία, ο Απόστολος Παύλος επισημαίνει ότι κάθε Χριστιανός που θεωρεί τα χαρίσματα, τις ικανότητες, τη γνώση, τα επιτεύγματα, την ηθική επίδοση ως σημαντικότερες αξίες από την Αγάπη καταλήγει ο ίδιος να μην έχει αξία, να γίνεται ένα τίποτα (εδ. 2). Συνεπώς όντως το Ευαγγέλιο της Αγάπης γίνεται ένα μήνυμα που πολλές φορές ούτε οι Χριστιανοί δεν μπορούν να αντέξουν, καθώς θέτει σε υποδεέστερη θέση όλες τις άλλες αξίες ζωής που διεκδικούν μια ανώτερη θέση στην καρδιά των Χριστιανών. Ο Απόστολος των εθνών θα υπενθυμίσει ότι η αγάπη θα πρέπει να είναι η ανώτερη αξία στη ζωή ενός Χριστιανού γιατί η αγάπη είναι σπουδαιότερη από το μεγαλύτερο θαύμα (ώστε όρη μεθιστάναι), ανώτερη από την υψηλότερη γνώση (πάσαν την γνώσιν), σημαντικότερη από το πιο εντυπωσιακό επίτευγμα (πάσαν την πίστιν).
Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη. Ένας ακόμη λόγος που η αποδοχή του μηνύματος της Χριστιανικής Αγάπης μας δυσκολεύει, και αυτός σχετίζεται με την ενέργεια της Χριστιανικής αγάπης να θέτει σε υψηλότερη θέση τον πλησίον μας. Στα εδάφια 4-7 του 13ου κεφαλαίου της Α΄ Κορινθίους, ο Απόστολος Παύλος θα μας περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο ένας Χριστιανός καλείται να συμπεριφερθεί στον πλησίον του. Δυστυχώς όμως τόσο στην εποχή των Κορίνθιων όσο και στις δικές μας ημέρες, ακόμη και μέσα στις Εκκλησίες, αν και μιλούμε για αγάπη, δεν πιστεύουμε στη ζωή της αγάπης. Ζούμε στην εποχή που πρώτα οι ίδιοι οι Χριστιανοί δεν αντέχουν την αγάπη και χλευάζουν την έννοιά της. Είτε γιατί έχουν προδοθεί από την αγάπη άλλων ανθρώπων είτε γιατί ανεπαίσχυντα θεωρούν ότι δεν αξίζουν όλοι οι άνθρωποι τη Χριστιανική αγάπη. Δυσκολευόμαστε να αγαπήσουμε τον πλησίον και γι’ αυτόν τον λόγο αδυνατούμε να σκεφτούμε πως η αγάπη μας θα μπορούσε να απευθυνθεί στον εχθρό μας. Το Ευαγγέλιο όμως μιλάει για την αγάπη προς τους εχθρούς μας, κάτι που δεχόμαστε θεωρητικά αλλά που δυσκολευόμαστε να το εφαρμόσουμε πρακτικά. Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι δυσκολευόμαστε να ανοίξουμε την “πόρτα” της καρδιάς μας για να φιλοξενήσουμε τον πρόσφυγα, τον άστεγο, τον άνεργο. Βάζουμε όρια στην αγάπη, ιδιαίτερα αν αυτή μας κοστίζει και ιδίως αν πρόκειται να εκφραστεί σε ανθρώπους με διαφορετικές εθνικότητες, ιδεολογίες, θρησκείες. Όταν αρχίσουμε να κατονομάζουμε τους εχθρούς μας, δυστυχώς δυσκολευόμαστε.
Πώς μπορούμε αλήθεια να αλλάξουμε και να βρούμε τη δύναμη να αγαπήσουμε;
Ο Απόστολος Παύλος στο ενδέκατο εδάφιο της Α΄ Κορινθίους 13, απαντάει στο προηγούμενο ερώτημα, καθώς αναφέρεται στη στιγμή της πνευματικής-ψυχολογικής-συναισθηματικής ενηλικίωσης ενός ανθρώπου.
Μικρό παιδί όταν ήμουν, σαν μικρό παιδί μιλούσα, αισθανόμουν και σκεφτόμουν. Άντρας πια όταν έγινα, κατήργησα τους τρόπους του μικρού παιδιού.
Στο προηγούμενο εδάφιο περιγράφεται μια αντίστροφη σειρά από αυτή την οποία σκεφτόμαστε. Ο μοντέρνος άνθρωπος θωρεί ότι η πνευματική-ψυχολογική-συναισθηματική ενηλικίωσή του συντελείται όταν πιστεύει περισσότερο στη δύναμή του και στον εαυτό του. Ακόμη και μέσα στις Εκκλησίες κάποιες φορές θεωρούμε ότι το μήνυμα της αγάπης είναι για τους ανώριμους, ενώ το μήνυμα των θαυμάτων και της δύναμης για τους δυνατούς στην πίστη. Το Ευαγγέλιο όμως εισηγείται ότι η ενηλικίωση ενός ανθρώπου πραγματοποιείται τη στιγμή που κάποιος θα πιστέψει στην αγάπη και θα προτιμήσει τη ζωή της αγάπης. Όταν στραφεί στον Θεό της αγάπης για να δει τον Θεό ως πρόσωπο. Τον Θεό που πάντα γνώριζε προσωπικά τα δημιουργήματά Του και ποτέ δεν απέρριψε τον άνθρωπο, αν και γνώριζε πολύ καλά τις βαθύτερες αμαρτίες του.
Τώρα γνωρίζω μόνο ένα μέρος, τότε όμως θα γνωρίσω με πληρότητα, όπως και ο Θεός μ’ έχει γνωρίσει.
Τελικά, για να αντέξουμε το Ευαγγέλιο και να γίνουμε άνθρωποι αγάπης, θα πρέπει να στραφούμε στο μόνο πρόσωπο στο σύμπαν που άντεξε την τραγική κατάσταση της αμαρτωλότητάς μας. Στο μόνο πρόσωπο που μας αντέχει ακόμη και όταν εμείς δεν αντέχουμε τους εαυτούς μας. Ας προσευχόμαστε να γίνουμε άνθρωποι αγάπης που θα δεχόμαστε με υπομονή τις όποιες προκλήσεις και δυσκολίες εγείρει το ευαγγέλιο μέσα στην καρδιά μας!
- Θανάσης Παπαθανασίου. Ομιλία με θέμα: Η δυσκολία να είσαι Χριστιανός.
