Ο Γουίλιαμ Τίντεϊλ γεννήθηκε το 1494 στο Gloucestershire της Αγγλίας. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέμπριτζ και έγινε ένθερμος υποστηρικτής της Μεταρρύθμισης. Το 1521 χειροτονήθηκε ιερέας, επέστρεψε στο Gloucestershire και ξεκίνησε να κηρύττει καθαρά και απλά σε γλώσσα κατανοητή. Το κήρυγμά του ήταν το διαυγές μήνυμα του ευαγγελίου, σωτηρία κατά χάριν διά της πίστεως. Όντας γνώστης των βιβλικών γλωσσών, είχε οδηγηθεί στην αλήθεια του Χριστού μέσω του ελληνικού και του λατινικού κειμένου και μπορούσε να δίνει τη μαρτυρία του κυρίως σε ακαδημαϊκούς, γνώστες των αρχετύπων. Γρήγορα ωστόσο έφτασε στο συμπέρασμα ότι «ο μόνος τρόπος να οδηγήσεις τους ανθρώπους στην αλήθεια του Θεού είναι να τους προσφέρεις τον Λόγο του Θεού στην μητρική τους γλώσσα». Το 1523 μετέβη στο Λονδίνο, όπου αποφάσισε να μεταφράσει την αγία Γραφή στη Δημοτική Αγγλική, μολονότι γνώριζε ότι κάτι τέτοιο τιμωρείτο με θάνατο. Ζήτησε επισκοπική άδεια μετάφρασης της Βίβλου, η οποία δεν έγινε δεκτή. Ξεκίνησε τότε να μεταφράζει κρυφά. Οι εκκλησιαστικοί κύκλοι τον θεωρούσαν αιρετικό και επεδίωξαν τη σύλληψή του. Το 1524, για να αποφύγει τη σύλληψη, ο Τίντεϊλ καταφεύγει στη Γερμανία. Εκεί, στην χώρα της ανθίζουσας Μεταρρύθμισης, ο Τίντεϊλ έρχεται σε επαφή, βοηθείται και λαμβάνει συμβουλές από τον Μαρτίνο Λούθηρο και τον Μελάγχθωνα. Μέσα στο διάστημα αυτό ολοκληρώνει την μετάφρασή του, η οποία τυπώνεται ήδη το 1525 στην Κολωνία. Χιλιάδες αντίτυπα Καινών Διαθηκών της μετάφρασής του αποστέλλονται, κρυμμένα σε κιβώτια σίτου και υφασμάτων, στην Αγγλία. Η Καινή Διαθήκη γίνεται ανάρπαστη καθώς το κόστος της ήταν πολύ μικρό και όλοι είχαν την δυνατότητα να την αγοράσουν. Με αυτό τον τρόπο, ακαδημαϊκοί και ναυτικοί, ευγενείς και γεωργοί, ψαράδες και νταντάδες, όλοι διάβαζαν το Ευαγγέλιο στα Αγγλικά! Ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων κάθε κοινωνικής τάξης στρεφόταν στη μελέτη της Βίβλου. Όταν διετάχθη απαγόρευση της κυκλοφορίας των αντιτύπων, ήταν ήδη αργά. Είχαν εξαπλωθεί σε κάθε γωνιά της Αγγλίας. Κρίνονται λοιπόν ως αίρεση και ξεκινά ένας τεράστιος διωγμός ενάντια στους κατόχους τους, που θεωρήθηκαν αιρετικοί. Ωστόσο, τίποτε δεν μπόρεσε να εμποδίσει την εξάπλωση της Καινής Διαθήκης. «Ο Χριστός είναι μαζί μας μέχρι τη συντέλεια του κόσμου», γράφει ο Τίντεϊλ στους διωκόμενους πιστούς. «Είθε το μικρό του ποίμνιο να είναι δεμένο με τον Κύριο. Διότι, αν ο Θεός είναι μαζί μας δεν έχει σημασία ποιος είναι εναντίον μας, είτε πρόκειται για επισκόπους, καρδιναλίους, πάπες ή οποιονδήποτε».
Παράλληλα ο ίδιος, μετακινούμενος στις περιοχές της Γερμανίας και των Κάτω Χωρών, συνεχίζει με την μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης κατευθείαν από τα εβραϊκά αρχέτυπα. Ενόσω βρίσκεται στην Ολλανδία μαθαίνει πως έχει γίνει αντιληπτός από κατασκόπους και παίρνει το πλοίο για τη Γερμανία. Κατά την διάρκεια του ταξιδιού ξεσπά καταιγίδα που ρίχνει το πλοίο σε βράχια και το βυθίζει. Ο ίδιος επιβιώνει όμως τα αντίτυπα ολόκληρης της Βίβλου τώρα, που έχει μαζί του, γίνονται τροφή για τα ψάρια. Λυπημένος αλλά όχι απογοητευμένος, ο Τίντεϊλ συνεχίζει. Μάλιστα το ηθικό του τονώνεται, όταν ο φίλος του Τζον Φριθ καταφθάνει για βοήθεια. Παράλληλα, ο Τίντεϊλ γράφει βιβλία απολογητικής υπεράσπισης της Μεταρρύθμισης. Μεταξύ άλλων σημείωνε: «Η Εκκλησία του Χριστού αποτελείται σε όλο της το σύνολο από μετανοημένους αμαρτωλούς που εμπιστεύθηκαν στον έλεος του Θεού» και τόνιζε ότι τίποτε εκτός από την πίστη δεν σώζει τον άνθρωπο.
Όλες αυτές οι πρωτοποριακές αλλαγές, που διακήρυξε ο Τίντεϊλ, είναι επόμενο να φέρουν τη Μεταρρύθμιση στην Αγγλία. Δεν είναι μόνο οι απλοί άνθρωποι που βρίσκουν το Χριστό αλλά και ιερείς, μοναχοί και μοναχές. Έτσι, τα γραπτά του απαγορεύονται. Η είδηση της εκτέλεσης του φίλου του Φριθ, τον λυπεί βαθιά, ωστόσο την αντιμετωπίζει. Παράλληλα, ο κλοιός γύρω του συσφίγγει περισσότερο. Παγιδεύεται και συλλαμβάνεται στο Βέλγιο. Φυλακίζεται για πάνω από 500 ημέρες στο κάστρο του Vilvoorde σε ένα βρώμικο, υγρό, σκοτεινό κελί, όπου και αποκτά προβλήματα υγείας. Ωστόσο αντιμετώπιζε τους κατηγόρους του με σεβασμό κάνοντας έναν φύλακά του να πει: «Αν δεν είναι ο Τίντεϊλ πραγματικός χριστιανός, τότε δεν είναι κανείς». Λίγο αργότερα, στις 6 Οκτωβρίου του 1536, ο Τίντεϊλ καταδικάζεται σε θάνατο στην πυρά,. Την ώρα της εκτέλεσης του φώναξε: «Κύριε, άνοιξε τα μάτια του βασιλιά!». Έτσι και έγινε… Λίγο αργότερα, ο βασιλιάς Ερρίκος Η’ επέτρεψε τη χρήση της Βίβλου στην αγγλική και διέταξε κάθε εκκλησία στην Αγγλία να έχει τουλάχιστον μία Αγία Γραφή για να διαβάζεται στη συνάθροιση.
Η επιρροή του Ουίλιαμ Τίντεϊλ ήταν τεράστια. Η μετάφραση του προσέθεσε νέες λέξεις στην αγγλική γλώσσα, ενώ αποτέλεσε και την βάση της γνωστής μετάφρασης King James Version. Οι λόγοι του θανάτου του αποτελούν σήμερα την βάση της Διαμαρτυρόμενης Εκκλησίας. Το παράδειγμά του δεν θα λησμονηθεί ποτέ.
