Η εμπορία ανθρώπων συμβαίνει γύρω μας

Τι είναι η εμπορία ανθρώπων;

Η εμπορία ανθρώπων (human trafficking) είναι η παράνομη διακίνηση ανθρώπων, με τη χρήση βίας, απειλών και άλλων εξαναγκαστικών μέσων με σκοπό κυρίως τη σεξουαλική ή εργασιακή εκμετάλλευσή τους.  Συνιστά ένα σοβαρό έγκλημα στο οποίο παραβιάζονται βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως είναι το αυτεξούσιο, το δικαίωμα δηλαδή του ανθρώπου να ορίζει τον εαυτό του και πρωτίστως το ίδιο του το σώμα.

Η εμπορία ανθρώπων μπορεί να χαρακτηριστεί ως η σύγχρονη μορφή της δουλείας. Πρόκειται για μια βιομηχανία όπου οι άνθρωποι, άντρες, γυναίκες αλλά και παιδιά, αντιμετωπίζονται σαν εμπορεύματα· πωλούνται, αγοράζονται και εξαναγκάζονται να δουλεύουν σε εξαντλητικές συνθήκες, με ελάχιστες αμοιβές, κάτω από απειλές, σωματική και ψυχολογική βία.

Η εμπορία ανθρώπων είναι το πιο γρήγορα εξελισσόμενο έγκλημα στον κόσμο σήμερα και, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, θεωρείται η τρίτη μεγαλύτερη πηγή παράνομων κερδών, μετά το εμπόριο ναρκωτικών και το εμπόριο όπλων. Υπολογίζεται ότι σήμερα υπάρχουν περισσότεροι από 27 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν υπό καθεστώς σκλαβιάς παγκοσμίως και μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των θυμάτων διασώζεται.

Εμπορία ανθρώπων στην Ελλάδα;

Η πορνεία στη χώρα μας είναι νόμιμη και αυτό δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για να ευδοκιμεί το trafficking.  Η ζήτηση για φτηνή εργασία και σεξ στην Ελλάδα την καθιστά βασικό προορισμό για θύματα trafficking. Η Ελλάδα εκτός από χώρα προορισμού είναι και χώρα διέλευσης για τα θύματα, αφού αποτελεί κύρια είσοδο για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Εκτιμάται πως δεκάδες χιλιάδες γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων ανήλικων κοριτσιών, είναι παγιδευμένες στη βιομηχανία του σεξ στη χώρα μας. Το έγκλημα της σωματεμπορίας υπάρχει κρυμμένο στα περισσότερα αστικά κέντρα και την επαρχία της Ελλάδας. Την τελευταία τριετία, μάλιστα, στα ελληνικά νησιά καταγράφονται όλο και περισσότερα περιστατικά διακίνησης και εκμετάλλευσης προσφύγων προερχόμενων κυρίως από χώρες της Αφρικής (Καμερούν, Κονγκό, Νιγηρία, Γκάνα κ.α.) στην πορεία τους προς την Ευρώπη.

Ποια είναι η Α21 και πώς δραστηριοποιείται;

Η Α21 είναι μια διεθνής, μη κερδοσκοπική οργάνωση που δραστηριοποιείται ενάντια στην εμπορία ανθρώπων από το 2008.  Μέσα σε αυτά τα δέκα χρόνια ιδρύθηκαν άλλα 12 γραφεία της σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην Ελλάδα, η Α21 στοχεύει πρώτον στην ενημέρωση και κινητοποίηση της πολιτείας ώστε να λάβει δράση για την καταπολέμηση του trafficking. Δημιουργεί καμπάνιες, διοργανώνει και συμμετέχει σε διάφορες εκδηλώσεις ενημέρωσης, προσφέρει παρουσιάσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα σε όλη την Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει το ευρύ κοινό. Παράλληλα, διαθέτει προγράμματα ενημέρωσης και πρόληψης για ευάλωτο πληθυσμό (π.χ. γυναίκες και άντρες πρόσφυγες, θύματα κακοποίησης κ.α.) με σκοπό την ενημέρωσή τους για τους κινδύνους του trafficking και τους τρόπους προστασίας τους από τους διακινητές.

Δεύτερον, από το 2012, με πρωτοβουλία της Α21 λειτουργεί η 24ωρη τηλεφωνική Γραμμή Πληροφόρησης για την Εμπορία Ανθρώπων 1109.  Η 1109 δίνει στους καλούντες πληροφορίες σχετικές με το έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων και δέχεται καταγγελίες για ύποπτα περιστατικά. Ειδικά εκπαιδευμένοι χειριστές κλήσεων επεξεργάζονται τις αναφορές και τα περιστατικά, τα διαχειρίζονται κατά περίπτωση και τα προωθούν στις διωκτικές αρχές με σκοπό τον εντοπισμό και τη διάσωση των θυμάτων.

Τέλος, η Α21 παρέχει  φροντίδα σε θύματα trafficking, με προγράμματα αποκατάστασης από το τραύμα και επανένταξης στην κοινωνία, ενώ αναλαμβάνει και τη νομική υποστήριξή τους. Μεταξύ άλλων προγραμμάτων, τον Απρίλιο του 2018 ξεκίνησε τη λειτουργία του το κέντρο ημέρας γυναικών της Α21 στη Θεσσαλονίκη.  Στο κέντρο ημέρας οι ωφελούμενες έχουν τη δυνατότητα να απασχολούνται σε δημιουργικά εργαστήρια, να παρακολουθούν μαθήματα γλωσσών και υπολογιστών καθώς και συνεδρίες εκμάθησης βασικών δεξιοτήτων διαβίωσης ενώ συμμετέχουν σε τακτικές ατομικές υποστηρικτικές συναντήσεις και σε ομάδες αντιμετώπισης μετα-τραυματικού στρες.

Πώς μπορώ να αναγνωρίσω ένα θύμα εμπορίας ανθρώπων;

Ένα θύμα εμπορίας ανθρώπων μπορεί:

• Να έχει περιορισμένη ή καθόλου ελευθερία κίνησης
• Να έχει ελάχιστες ή και μηδενικές απολαβές
• Να μην έχει στην κατοχή του/της την ταυτότητα ή το διαβατήριό του/της
• Να εμφανίζει σημάδια σωματικής κακοποίησης και ενδείξεις ασιτίας ή/και παραμελημένης υγείας
• Να νιώθει φόβο, να έχει κατάθλιψη και υπερβολικά υποτακτική συμπεριφορά
• Να δείχνει δυσπιστία απέναντι σε αγνώστους που του/της προσφέρουν βοήθεια και στις αρχές
• Να μην μιλάει ελληνικά και να γνωρίζει μόνο λέξεις σχετικές με σεξ ή εργασία

*Τα σημάδια είναι ενδεικτικά και δεν αποκλείουν ούτε επιβεβαιώνουν ότι κάποιος είναι θύμα εμπορίας ανθρώπων.

Τι μπορώ να κάνω αν υποψιάζομαι πως κάποιος είναι θύμα εμπορίας ανθρώπων;

Μπορείς να καλέσεις τη Γραμμή Πληροφόρησης για την Εμπορία Ανθρώπων 1109.  Η Γραμμή 1109 δέχεται αναφορές για πιθανά περιστατικά εμπορίας ανθρώπων και προωθεί τις πληροφορίες, όποτε αυτό κρίνεται χρήσιμο, στα αστυνομικά τμήματα Καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων ή συνδέει τα θύματα με υπηρεσίες υποστήριξης και φροντίδας σε όλη τη χώρα.  Η Γραμμή 1109 δέχεται κλήσεις όλο το εικοσιτετράωρο, ανώνυμα ή επώνυμα, και έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει σε 200 γλώσσες μέσω υπηρεσίας τηλε-διερμηνείας.

Πώς μπορώ εγώ να συμβάλω στο έργο κατά της εμπορίας ανθρώπων;

• Αν δεις κάτι, πες κάτι!  Μη διστάσεις να καλέσεις τη Γραμμή 1109 ή να μπεις στο 1109.gr για να αναφέρεις τις υποψίες σου. 

• Ενημερώσου και ενημέρωσε τους γύρω σου ως επαγγελματίας (ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός, γιατρός, εκπαιδευτικός κ.α.). Μπορείς να καλέσεις τη 1109 και να ζητήσεις να γίνει εκπαίδευση στο προσωπικό του οργανισμού σου ώστε να είστε σε θέση να αναγνωρίζετε πιθανά περιστατικά trafficking και να τα διαχειρίζεστε κατάλληλα.

• Αν απασχολείσαι σε κάποιον φορέα που εξυπηρετεί ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες, μπορείς να απευθυνθείς στην Α21 και να ζητήσεις να γίνει στα άτομα αυτά ενημέρωση για τους κινδύνους του trafficking και τους τρόπους προστασίας από τους διακινητές.

• Μπορείς να δώσεις από τον χρόνο σου για να στηρίξεις ή να συντονίσεις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για το trafficking στον δήμο σου, στη σχολή σου, στo σύλλογο που ανήκεις, σε κάποιο φεστιβάλ της πόλης…  Η Α21 στηρίζει ομάδες εθελοντών της σε διάφορες πόλεις και μπορεί να ενισχύσει τέτοιου είδους δράσεις συμβουλευτικά αλλά και παρέχοντας π.χ. ενημερωτικό υλικό.

• Πάρε μέρος στο “Walk For Freedom”, τη μεγαλύτερη διεθνή δράση ενημέρωσης για το trafficking.  H πορεία “Walk For Freedom” γίνεται κάθε Οκτώβριο, την ίδια μέρα σε όλον τον κόσμο.  Χιλιάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας περπατούν στο κέντρο της πόλης τους ως ένδειξη υποστήριξης στα θύματα trafficking και γίνονται η φωνή τους.  Το 2017 πραγματοποιήθηκαν 400 τέτοιες πορείες σε 50 διαφορετικές χώρες.  Φέτος, στην Ελλάδα το “Walk For Freedom” θα πραγματοποιηθεί σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βόλο, Δράμα, Κομοτηνή και στα Τρίκαλα στις 20 Οκτωβρίου.

Για περισσότερες πληροφορίες ή επικοινωνία:
[email protected]
A21.GR
Facebook: A21 Greece
Instagram: A21Greece
Twitter: @A21CampaignGR

______________________________________________________

1. Lazaridis, G. (2001). “Trafficking and Prostitution: The Growing Exploitation of Migrant Women in Greece.” European Journal of Women’s Studies,.Vol. 8, Is. 67.
2. US Department of State. (June 2014). Trafficking in Persons Report 2014. Retrieved October 7, 2014 from http://www.state.gov/documents/organization/226844.pdf
3. Annex, I. I. (2000, November). Protocol to prevent, suppress and punish trafficking in persons, especially women and children, supplementing the United Nations convention against transnational organized crime. United Nations Office on Drugs and Crime, United Nations Convention against Transnational Organized Crime and the Protocols Thereto.

Μέλη της A21 με ομάδα προσφύγων στο πλαίσιο της ενημερωτικής τους συνάντησης. 

Από την ομιλία της Μαρίνας Ντονοπούλου, υπεύθυνης της Α21 Ελλάδος, στο Tedx Χανίων.