Μια άλλη ματιά στην ταινία “Η Θεωρία των Πάντων”
Κυριακή 22 Φεβρουαρίου και στην τελετή των Όσκαρ στο Λος Άντζελες των ΗΠΑ, ο μεγάλος κερδισμένος του αντρικού ρόλου είναι ο ηθοποιός Eddie Redmayne για τον ρόλο του ως Stephen Hawking στην ταινία “Θεωρία των Πάντων”.
Η ταινία είναι μια ματιά στον γάμο των Hawkings, από τη σκοπιά της Jane Hawking, βασισμένη στο βιογραφικό βιβλίο της. Αυτό σημαίνει ότι η ταινία μας επιτρέπει να δούμε στιγμές στον πυρήνα μιας σχέσης και να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της, καθώς αυτή επηρεάζεται από την εξέλιξη της ασθένειας του Hawkings, αλλά και τη σύγκρουση μεταξύ “επιστήμης και πίστης”. Η Jane φαίνεται να παραμένει πιστή στον Θεό, έστω και χαλαρά, ενώ το έργο της ζωής του άντρα της είναι να αποδείξει τη θεωρία του και εξ αυτής ότι “ο Θεός δεν υπάρχει”!
“Τι πιστεύουν (worship) οι κοσμολόγοι;” ρωτά η Jane, “Μια ενιαία ενοποιητική εξίσωση που εξηγεί τα πάντα στο σύμπαν” απαντά ο Stephen Hawking και με τον τρόπο αυτό ορίζει την πίστη του (κοσμοθεωρία του) στη μέλλουσα σύζυγό του.
“Η θεωρία των Πάντων” δεν είναι απλώς μια ταινία για την επιστήμη ή τον επιστήμονα. Είναι, μάλλον, για έναν γάμο που ωθείται στα απώτατα όριά του λόγω μιας εξουθενωτικής και εν πολλοίς ταπεινωτικής ασθένειας. Την ώρα που ο Hawking επιδιώκει να αποδείξει ότι το ανθρώπινο μυαλό του μπορεί να κατανοήσει “τη μία ενιαία εξίσωση που οδηγεί τα πάντα” και η επιστημονική του φήμη ξεπερνά κάθε ανθρώπινο όριο, το σώμα και ο γάμος του καταρρέουν. Το ενδιαφέρον στο ζευγάρι είναι πως ο Hawking, ως κοσμολόγος (“ένα είδος θρησκείας των ευφυών άθεων”) και η Jane, ως χριστιανή, βιώνουν, και λόγω των “κοσμοθεωριών τους”, μια ένταση. Ο Hawking έχει “ένα μικρό πρόβλημα με την ουράνια δικτατορία”, αλλά η Jane φαίνεται να κρατά μια κάποια “πίστη” σε όλη την ταινία. Συμμετέχει μάλιστα στη χορωδία μιας Εκκλησίας, όπου συναντά έναν άλλο πιστό του Θεού, τον Τζόναθαν Τζόουνς, ο οποίος δίνει πολύτιμη βοήθεια στην οικογένεια σε ώρα ανάγκης. Ωστόσο, ακόμη και αυτή, καταλήγει να γίνει πηγή έντασης.
Όλοι οι ηθοποιοί δίνουν εξαιρετικές ερμηνείες. Ο Eddie Redmayne ως Στίβεν Χόκινγκ είναι ξεχωριστά εντυπωσιακός και άξιζε το Όσκαρ. Ενσαρκώνει έξοχα τον επιστήμονα, καθώς τα νευρικά κύτταρα του πεθαίνουν, οι μύες του εκφυλίζονται και το σώμα του καταρρέει. Η ομιλία του γίνεται ακαταλαβίστικη, τα πόδια του παραλύουν, οι ώμοι του “σκεβρώνουν”, το μυαλό του όμως, είναι ενεργητικότερο παρά ποτέ και το πνεύμα του παραμένει παραπάνω από διαυγές.
Παρόλα αυτά, η ταινία δεν προχωρά βαθύτερα, στην ουσία των πραγμάτων. Δεν ξέρουμε ποτέ τι σκέφτεται πραγματικά ή αισθάνεται ο Hawking σχετικά με την ασθένειά του. Δεν ξέρουμε τι σκέφτεται ή αισθάνεται η γυναίκα του, που είναι παντρεμένη με κάποιον που προσπαθεί να αποδείξει μάταιη την πίστη της. Στο τέλος, μοιάζει πως δε χρειάζεται καν να γνωρίζει πολλά και το ίδιο το ζευγάρι. Απλά, απλοϊκά θα έλεγα, το επιμύθιο είναι πως αυτό που τους κρατά μαζί είναι ότι αγαπούν ο ένας τον άλλο, αλλά πουθενά δε φανερώνεται η πηγή της “αγαπητικής τους σχέσης”.
Η όποια σύγκρουση, αν υπάρχει, μεταξύ “της επιστήμης και της πίστης στον τριαδικό Θεό”, είναι μια αφήγηση που ορίζεται από την κοσμοθεωρία του κάθε προσώπου. Η Αγία Γραφή στη Ρωμαίους 1:19-20, αφηγείται ότι ο Θεός αποκαλύπτει μερικά τον εαυτό Του μέσα από τη φύση και έτσι, κατά μια έννοια, είναι Εκείνος το ουσιαστικό αντικείμενο της κάθε επιστημονικής έρευνας. Στόχος των Βιβλικών κειμένων, είναι να μας αποκαλύψουν μάλλον το Ποιος είναι ο Δημιουργός και Τελειωτής του Σύμπαντος, ο Κύριος της Ιστορίας, παρά να ασχοληθούν με το διαδικαστικό “πώς”.
Η ταινία “Η Θεωρία των Πάντων” είναι μια ενδιαφέρουσα ταινία, που δεν έχει το βάθος και τις αναζητήσεις που θα μπορούσε να έχει. Είναι σίγουρα, όμως, συναρπαστικό να παρακολουθεί κανείς ένα εξαιρετικό καστ ηθοποιών να υπηρετούν με τον καλύτερο τρόπο κάθε ανάγκη της.
