Μια λέξη – αστραπή, που κυκλοφόρησε κυρίως στην Ευρώπη στις τελευταίες δεκαετίες του περασμένου αιώνα, ήταν η λέξη – σύνθημα «αλλαγή». Ήταν η λέξη που άγγιξε πολλούς πολίτες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και δημιούργησε μια προσδοκία, μια αισιόδοξη προσμονή αν προτιμάτε, ότι αν εφαρμοστεί αυτή η περίφημη «αλλαγή», πολλά πράγματα θα τροποποιηθούν και η ανθρωπότητα (όπως, φυσικά, και τα κράτη) θα προχωρήσει πολύ πιο οργανωμένα, πιο σωστά και πιο αποτελεσματικά και ευνοϊκά για τους πολίτες. Οι πιο πολλοί από μας θα θυμούνται ίσως ότι και στον τόπο τον δικό μας το σύνθημα «αλλαγή» έλαμψε σαν ένα φωτεινό μετέωρο, που ηλέκτρισε συνειδήσεις, φλόγισε φαντασίες, δημιούργησε προσδοκίες, για να σβήσει σιγά – σιγά, ύστερα από λίγο καιρό και να αφήσει μια ανάμνηση όμορφη ίσως, αλλά πάντως απομακρυσμένη και χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα.
Βλέπετε, η λέξη «αλλαγή», το σύνθημα, ως αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον, αγγίζει πάντοτε τις ανθρώπινες συνειδήσεις. Έχουμε όλοι μας την αίσθηση ότι μέχρι σήμερα πολλά πράγματα πήγαν στραβά. Σε πολλές περιπτώσεις πέσαμε έξω, πολλές αποφάσεις μας έμειναν μόνο «στα χαρτιά» και είναι καιρός να αλλάξουμε. Το ερώτημα βέβαια είναι να αλλάξουμε τι; Η απάντηση, κατά κανόνα, ακαθόριστη ίσως, αλλά και συχνά στοχευμένη, είναι να αλλάξουμε το σύστημα, να αλλάξουμε τη νοοτροπία μας, να αλλάξουμε την τακτική μας. Το ζήτημα βέβαια είναι ότι οι περισσότεροι περιμένουμε να αλλάξουν οι απέναντί μας, όχι τόσο εμείς προσωπικά. Οι πιο πολλοί από μας, έχουμε την αίσθηση ότι ανήκουμε στη «σωστή πλευρά» και, επομένως, η αλλαγή θα αφορά κυρίως τους απέναντι. Ίσως γι’ αυτό και τα αποτελέσματα της αλλαγής είναι, κατά κανόνα, τόσο πενιχρά.
Βέβαια, η ιστορία διδάσκει και η πείρα επικυρώνει ότι το σύνθημα «αλλαγή», κυρίως στην πολιτική, «πουλάει πολύ». Και μιλώντας για αλλαγή, στον πολιτικό τομέα, οι περισσότεροι εννοούν να αλλάξουμε το σύστημα. Αυτός είναι και ο λόγος που εφαρμόστηκε ο Καπιταλισμός, δοκιμάστηκε ο Σοσιαλισμός, πειραματίστηκε ο Κομμουνισμός και τώρα πια, στις μέρες τις δικές μας, είναι πολλοί εκείνοι που προσπαθούν να επινοήσουν κάποιον άλλο -ισμό, που θα διορθώσει όλα τα στραβά των προηγουμένων. Γιατί είναι κοινή η διαπίστωση ότι όλοι οι -ισμοί που εφαρμόστηκαν μέχρι τώρα, είχαν πενιχρά αποτελέσματα. Και είναι καιρός να επινοηθεί ένας καινούριος.
Όποιος θέλει να δει το πρόβλημα στην ουσία του, θα διαπιστώσει ότι η αποτυχία όλων των -ισμών οφείλεται στο γεγονός, ότι όλοι προσπάθησαν να διορθώσουν το σύστημα, τις συνθήκες που υπάρχουν ή – ακόμη απλούστερα – τους «άλλους». Το ζήτημα όμως δεν είναι να αλλάξουμε το σύστημα, γιατί οποιοδήποτε σύστημα και να εφαρμόσουμε, σε τελική ανάλυση θα το διαφθείρουμε και εκείνο. Το πρόβλημα βρίσκεται σε μας τους ίδιους. Η απαισιόδοξη εκείνη διαπίστωση του προφήτη Ιερεμία, που διαβάζοντάς την κανείς νιώθει ανατριχίλα, παραμένει πάντοτε ακλόνητη και πέρα για πέρα αληθινή:
Η καρδία είναι απατηλή υπέρ πάντα και σφόδρα διεφθαρμένη· τις δύναται να γνωρίση αυτήν;
Ιερεμίας ιζ΄ 9
Επομένως, δεν είναι το σύστημα που πρέπει να αλλάξει. Είναι που πρέπει να αλλάξουν οι καρδιές. Και τις καρδιές των ανθρώπων, ξέρει να τις αλλάζει μόνο ο Χριστός.
Προσοχή όμως. Δεν εννοούμε τον Χριστιανισμό, δηλαδή την προσθήκη ενός ακόμα -ισμού στον κατάλογο αυτών που βρίσκονται στο προσκήνιο. Κάθε άλλο. Γιατί τελείως άλλο πράγμα είναι ο Χριστιανισμός και τελείως άλλο ο Χριστός. Και ας το ξαναπούμε ακόμη μια φορά, τους ανθρώπους ξέρει να τους αλλάζει μόνο ο Χριστός.
Ας θυμηθούμε, εκείνα τα χρόνια της επίγειας διακονίας του Χριστού στον κόσμο μας, που μας ιστορούν με τόση απλότητα αλλά και τόση ζωντάνια οι Ευαγγελιστές. Συναντάει ο Χριστός έναν άνθρωπο διεφθαρμένο, που έχει πλουτίσει παράνομα, που έχει αδικήσει πολλούς ανθρώπους και που νιώθει ότι κάτι σημαντικό λείπει από τη ζωή του. Νιώθει, δηλαδή, πως χρειάζεται μια «αλλαγή». Είναι ο Ζακχαίος ο τελώνης, που ανεβαίνει πάνω σε ένα δέντρο για να μπορέσει να δει τον Χριστό που περνάει από κοντά του. Τον συναντάει ο Χριστός, τον προσκαλεί να συναντηθούν, μπαίνει στο σπίτι του και ύστερα από λίγη ώρα βγαίνει ο Ζακχαίος και είναι τελείως αλλαγμένος. Αυτά που λέει και αυτά που διακηρύττει αποδεικνύουν μια ολοκληρωτική αλλαγή μέσα του. Ποια είναι η εξήγηση του φαινομένου; Ότι στην καρδιά του Ζακχαίου, στο σπίτι του, στη ζωή του, μπήκε ο Χριστός.
Θυμάστε έναν άλλο άνθρωπο, που καθόταν στο τελωνείο κι εκείνος, βουτηγμένος στην εξαθλίωση και τον ξεπεσμό. Λεγότανε Ματθαίος. Περνάει από κοντά του ο Χριστός, του λέει δύο λέξεις μόνο: «Ακολούθα με». Σηκώνεται πάνω ο Ματθαίος και ακολουθεί τον Ιησού Χριστό και όλοι γύρω του, έκπληκτοι και απορημένοι, διαπιστώνουν την τεράστια αλλαγή που έχει γίνει στον Ματθαίο. Γιατί; Γιατί μπήκε στην καρδιά και τη ζωή του ο Χριστός.
Και ο κατάλογος των ονομάτων, των περιπτώσεων, των συγκεκριμένων προσώπων που δοκίμασαν αυτή τη μεγάλη, την εντυπωσιακή «αλλαγή», ύστερα από μια προσωπική συνάντησή τους με τον Ιησού Χριστό, είναι πραγματικά ατέλειωτος. Όχι μόνο σε κείνα τα χρόνια της προσωπικής και σωματικής παρουσίας Του στον κόσμο μας, αλλά ακόμη και σε όλους τους αιώνες που μεσολάβησαν από τότε. Το φαινόμενο παραμένει μόνιμο και σταθερό. Οι άνθρωποι αλλάζουν, αλλάζουν μάλιστα σημαντικότατα και εντυπωσιακά, μόνο όταν μπει μέσα στην καρδιά και τη ζωή τους ο Χριστός. Είναι ο μόνος που μπορεί να επιφέρει αλλαγή. Είναι ο μόνος που μπορεί να πραγματοποιήσει το προαιώνιο όνειρο, αυτό το όνειρο που συνοδεύει τους ανθρώπους σε ποικίλες φάσεις της ζωής τους, και που λέγεται πάρα πολύ απλά «αλλαγή».
Το είπαμε πιο πριν, αλλά θα πρέπει να το επαναλάβουμε ακόμη μια φορά. Άλλο είναι ο Χριστιανισμός, δηλαδή ένα «σύστημα», ένα καθεστώς πολλές φορές, μια φιλοσοφία, μια ιδεολογία, ή όπως αλλιώς προτιμάει καθένας να τον περιγράψει. Και τελείως άλλο είναι ο Χριστός, που είναι πρόσωπο και μάλιστα ζωντανό, σημερινό, καθημερινό. Μια υπερφυσική παρουσία στην πορεία μας και στο περιβάλλον μας, που αν συμφωνήσουμε και δεχτούμε την πρόσκληση που απευθύνει προσωπικά στον καθένα μας, μόνο τότε μπορούμε να ζήσουμε τη μεγάλη αλλαγή που ονειρευόμαστε.
Είναι αυτό που ο ίδιος ο Χριστός, στη συνάντησή Του με το Νικόδημο, το ονόμασε «γέννηση άνωθεν» και που στην κοινή γλώσσα μας το λέμε «αναγέννηση». Αυτό ακριβώς είναι η πρόσκληση, ίσως πιο σωστά το ιδανικό της παρουσίας και της δραστηριότητας του Ιησού Χριστού σήμερα στον κόσμο μας. Μπορεί ο κόσμος να είναι μπερδεμένος, μπορεί πολλά συστήματα που εφαρμόστηκαν να έχουν απογοητεύσει, μπορεί να υπάρχουν πολλοί που θα αντιτείνουν ότι απέτυχαν όλα τα συστήματα, αλλά απέτυχε σίγουρα και ο Χριστιανισμός. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλα αυτά είναι σωστά. Απέτυχαν όμως τα συστήματα. Ουδέποτε απέτυχε ο Ιησούς Χριστός.
Και η πρόσκληση σήμερα, το ιδανικό, η μοναδική θεραπεία στην εκτροπή και στον ξεπεσμό μας είναι ο Χριστός. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε, τόσο το καλύτερο για μας. Και όσο πιο γρήγορα το εφαρμόσουμε, τόσο πιο γρήγορα θα δούμε ότι η περιβόητη «αλλαγή» θα έχει γίνει κτήμα μας. Προσωπικό και όχι ομαδικό. Εμπειρία ατόμου και όχι συνόλου. Βίωμα μοναδικό και αξέχαστο, που μπορούν να το ζήσουν και να το χαρούν μόνο όσοι παίρνουν την απόφαση να συναντήσουν, να υποδεχτούν, να ανοίξουν την καρδιά τους στον Χριστό.
