Στο ερώτημα, ¨Γιατί ο Χριστός πέθανε πάνω στο σταυρό;¨ μερικοί άνθρωποι απαντούν, ¨πέθανε διότι ήταν κήρυκας επαναστατικών διδασκαλιών. Δε σεβάστηκε τις προσδοκίες των συγχρόνων του∙ προξένησε την αντιπάθειά τους και ξεσκέπασε την υποκρισία τους, ώστε αυτοί Τον εξόντωσαν. Πέθανε ως μάρτυρας αποδεικνύοντας το μεγαλείο Του.¨
Και βέβαια υπάρχει αλήθεια σ’ αυτή τη θεωρία, αλλά δεν είναι με κανένα τρόπο ολόκληρη η αλήθεια. Η θεωρία αυτή αγνοεί το σπουδαίο γεγονός, στις αφηγήσεις των Ευαγγελίων, ότι ο Ιησούς ανέβηκε στο σταυρό, επειδή Εκείνος το θέλησε. Κανένας δεν Του αφαίρεσε τη ζωή. Ο Ίδιος είπε: “εξουσίαν έχω να βάλω αυτήν, και εξουσίαν έχω πάλιν να λάβω αυτήν” (Ιωάν. 10:18). Αρνήθηκε να αφήσει τον Πέτρο να Τον υπερασπισθεί στον κήπο της Γεθσημανή, επιβεβαιώνοντας ότι και μ’ ένα νεύμα Του, ο Πατέρας Θεός θα έστελνε αμέσως πάνω από 12 λεγεώνες αγγέλων για να Τον υπερασπισθούν. Και όταν ο Πιλάτος άρχισε να γίνεται επιθετικός, ο Ιησούς ήρεμα του είπε, “Δεν είχες ουδεμίαν εξουσίαν κατ’ εμού, εάν δεν σοι ήτο δεδομένον άνωθεν” (Ιωάν. 19:11).
Εάν λοιπόν ο θάνατος του Ιησού ήταν εκούσιος, ποια είναι η σημασία του; Εάν δεν ήταν μόνο οι ασεβείς άνθρωποι που Τον παρέδωσαν στο θάνατο, αλλά μάλλον αυτός ο Ίδιος παρέδωσε θεληματικά τον Εαυτό Του για να πεθάνει, γιατί το έκανε;
Πολλές ερμηνείες έχουν δοθεί. Πέθανε για να φανερώσει την ανεξάντλητη αγάπη του Θεού για τους αμαρτωλούς (Ρωμ. 5:8). Υπέφερε για να μας δώσει παράδειγμα υπομονετικής καρτερίας ύστερα από πρόκληση (Α’ Πέτρ. 2:18-23). Πέθανε για να υπερνικήσει το κακό αρνούμενος να αντισταθεί με τη βία. Θριάμβευσε στο σταυρό πάνω σε όλες τις κοσμικές δυνάμεις του σκότους (Κολ. 2:15).
Όλες αυτές οι δηλώσεις είναι βιβλικές και αληθινές, αλλά σε καμιά από αυτές δεν μπορούμε να δώσουμε μεγαλύτερη έμφαση σε σχέση με τις άλλες της Καινής Διαθήκης, της οποίας οι συγγραφείς υπογραμμίζουν τη σχέση που υπάρχει μεταξύ του θανάτου του Χριστού και των αμαρτιών μας. Δεν είχε πει ο Ίδιος, “Τούτο εστί το αίμα μου το της καινής διαθήκης το υπέρ πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών” (Ματθ. 26:28); Έτσι και ο Παύλος επανέλαβε “ότι ο Χριστός απέθανεν υπέρ των αμαρτιών ημών κατά τας γραφάς” (Α΄ Κορ. 15:3), και ο απόστολος Ιωάννης πρόσθεσε, “Ο Θεός… ηγάπησεν ημάς και απέστειλε τον υιόν αυτού ιλασμόν περί των αμαρτιών ημών”. Και ο Πέτρος έγραψε, “ότι και ο Χριστός άπαξ περί αμαρτιών έπαθε, δίκαιος υπέρ αδίκων, ίνα υμάς προσαγάγη τω Θεώ” (A’ Πετρ. 3:18).
Η Καινή Διαθήκη διδάσκει, λοιπόν, ότι για τη συγχώρηση των αμαρτιών μας πέθανε ο Χριστός, και πάνω στο σταυρό επιτέλεσε κάτι αντικειμενικό και αποφασιστικό δια μέσου του οποίου οι αμαρτίες των ανθρώπων μπορούν να συγχωρηθούν.
Αλλά γιατί, θα ρωτούσε κάποιος, δεν μπορούσε ο Θεός απλά να συγχωρήσει τις αμαρτίες μας χωρίς όλη αυτή τη διαδικασία και την ενόχληση; Γιατί ο θάνατος του Χριστού ήταν απαραίτητος; Κάποιος συγγραφέας απαντά, “Δεν έχεις ακόμη καταλάβει πόσο σοβαρή είναι η αμαρτία.” Ή όπως κάποιος άλλος το έθεσε: “Η συγχώρηση που για τον άνθρωπο είναι το σαφέστερο των καθηκόντων, για το Θεό είναι το μεγαλύτερο των προβλημάτων.” Το να αμαρτήσουμε εναντίον κάποιου συνανθρώπου μας είναι μόνο μια προσωπική ζημιά, και είναι καθήκον του να μας συγχωρήσει. Αλλά εάν αμαρτήσουμε εναντίον του Θεού δεν είναι απλώς μια προσωπική προσβολή που έχει να κάνει με δυο πρόσωπα: είναι καταπάτηση του Θεϊκού νόμου που καταλύει ολόκληρη την ηθική τάξη.
Τι μπορεί να κάνει ο Θεός; Ο Θεός αν και είναι παντοδύναμος μπορεί να κάνει μόνο εκείνα τα πράγματα που είναι σύμφωνα με τη φύση Του. Δεν μπορεί λοιπόν να συγχωρήσει απλώς τον αμαρτωλό, γιατί είναι Θεός άπειρης δικαιοσύνης. Αλλά ούτε και μπορεί απλώς να τιμωρήσει τον αμαρτωλό, γιατί είναι Θεός άπειρου ελέους. Εδώ, λοιπόν, εάν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ελεύθερα την ανθρώπινη γλώσσα, ήταν το θεϊκό δίλημμα. Πώς θα μπορούσε να συγχωρήσει τον αμαρτωλό χωρίς να συμβιβάσει ή να εκθέσει τη δικαιοσύνη Του; Πώς θα μπορούσε να κρίνει τον αμαρτωλό χωρίς να ματαιώσει την αγάπη Του; Πώς μπροστά στην ανθρώπινη αμαρτία θα μπορούσε ταυτόχρονα να είναι Θεός αγάπης και Θεός δικαιοσύνης; Πώς θα μπορούσε και να συγχωρήσει τον αμαρτωλό και να τιμωρήσει την αμαρτία του; Πώς θα μπορούσε ένας δίκαιος Θεός να συγχωρήσει άδικους ανθρώπους χωρίς ο Ίδιος να συμπεριλάβει τον Εαυτό Του στην αδικία τους;
Υπήρχε μονάχα ένας τρόπος. Στην άπειρη δικαιοσύνη Του θα απαιτούσε την τιμωρία για την αμαρτία, αλλά στο άπειρο έλεος Του θα δεχόταν Αυτός ο Ίδιος την τιμωρία. Μονάχα έτσι θα μπορούσε να εκφράσει και να ικανοποιήσει την αγάπη Του και τη δικαιοσύνη Του. Έτσι, στο πρόσωπο του Υιού Του Ιησού Χριστού ήλθε στον κόσμο που Αυτός είχε δημιουργήσει. Ταυτίστηκε με τον άνθρωπο στην ανάγκη του. Στα σπλάχνα της Αγίας Μητέρας Του ανέλαβε τη φύση μας. Στο σταυρό του Γολγοθά πήρε πάνω Του τις αμαρτίες μας. Πρώτα έγινε σάρκα (Ιωάν. 1:14). Μετά έγινε αμαρτία (Β΄ Κορ. 5:21). Στη σιωπή και στο σκοτάδι εκείνων των τρομερών ωρών πάνω στο σταυρό οι αμαρτίες όλου του κόσμου, κάθε τόπου και κάθε γενεάς, φορτώθηκαν σε Κείνον.
Να με τι τρόπο δύο συγγραφείς της Καινής Διαθήκης περιγράφουν αυτό που έλαβε χώρα στο σταυρό χρησιμοποιώντας εκφράσεις της Παλαιάς Διαθήκης: “όστις τας αμαρτίας ημών αυτός εβάστασεν ( σήκωσε ) εν τω σώματι αυτού επί του ξύλου” (Α΄ Πετρ. 2:14), και “ο Χριστός άπαξ προσφερθείς δια να σηκώσει τας αμαρτίας πολλών” (μετάφραση: Ο Χριστός θυσιάστηκε μια φορά για να σηκώσει τις αμαρτίες πολλών (Εβρ. 9:28). Αυτό σημαίνει ότι στο δικό Του αθώο πρόσωπο Αυτός δέχτηκε την τιμωρία και υπέστη τις συνέπειες που οι αμαρτίες μας έπρεπε να επιφέρουν σε μας.
Εδώ έγκειται, λοιπόν, η μοναδικότητα του θανάτου του Χριστού. Μόνο ο Ιησούς Χριστός μπορούσε να πεθάνει με τέτοιο τρόπο για τις αμαρτίες του κόσμου. Γιατί; Επειδή μόνον Αυτός ήταν Άνθρωπος, και αναμάρτητος, και Θεός. Επειδή ήταν Άνθρωπος, μπορούσε να αντιπροσωπεύσει τον άνθρωπο, και να σηκώσει τις αμαρτίες των ανθρώπων. Επειδή ήταν αναμάρτητος, δεν είχε δικές Του αμαρτίες για τις οποίες έπρεπε να γίνει εξιλέωση. Επειδή ήταν Θεός, η ζωή Του ήταν άπειρης αξίας (έτσι ώστε μπορούσε να προσφερθεί για τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων), και αιώνιας αξίας (έτσι ώστε μπορούσε να προσφερθεί για τις αμαρτίες όλων των αιώνων).
Καθώς, λοιπόν, κοιτάζουμε στο σταυρό δεν μπορούμε να πούμε ποια είναι πιο εμφανής – η αδυσώπητη εναντίωση του Θεού απέναντι στην αμαρτία, ή η άσβεστη ευσπλαχνία του Θεού απέναντι στον αμαρτωλό. Και οι δυο ικανοποιούνται στο σταυρό.
Στο σταυρό μπροστά θέλω μ’ αυτό το άρθρο (για να γίνει κήρυγμα) να σας καλέσω να σταθούμε αυτή τη Μ. Παρασκευή. Ίσως έχετε ψάλει τον ύμνο με αριθμό 154 του υμνολογίου της Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας που αρχίζει με τα λόγια, “Οπόταν θεωρώ τον στυγερόν σταυρόν εφ’ ου απέθαν’ ο Χριστός της δόξης Ηγεμών.” Αλήθεια, τι κάνεις όταν πηγαίνεις σε μια σταύρωση; Τι κοιτάζεις να δεις; Τι λες; Τι σκέφτεσαι; Ιδιαίτερα όταν πηγαίνεις στη σταύρωση του Χριστού;
Θα πρέπει να προσέξουμε τη στάση του σώματος και την κατάσταση της ψυχής του Κυρίου μας καθώς υποφέρει στο φυσικό Του σώμα το καταστροφικό, οδυνηρό μαρτύριο της σταύρωσης. Το σώμα Του παραμορφώνεται και βεβηλώνεται. Δεν υπάρχει σχεδόν ούτε ένα τετραγωνικό εκατοστό του δέρματός Του που να μην έχει πληγωθεί ή μωλωπισθεί.
“Και είδομεν αυτόν, και ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος” (Ησαΐας 53:2 ). Η προφητεία αυτή εκπληρώθηκε πλήρως, απόλυτα. Ο Ιησούς ήταν ένα φοβερό, τρομακτικό, οικτρό θέαμα όταν σταυρώθηκε.
Οι δύο ληστές, που κι αυτοί Τον κορόιδευαν και Τον χλεύαζαν τουλάχιστον μέχρις ενός χρονικού σημείου, πολύ πιθανόν διέφυγαν τα φοβερά χτυπήματα που δέχτηκε ο Ιησούς και όταν σύγκριναν τις σχετικά λίγες πληγές τους με τα δικά του σημάδια και μελανίσματα μπορεί να σκέφθηκαν ότι αυτοί ήταν κατά τι ανώτεροι απ΄ αυτόν τον ταλαίπωρο που πέθαινε ανάμεσά τους.
Κοιτάξτε αυτήν την εικόνα και θυμηθείτε ότι αυτός ο τρόπος της σφαγής και της αιματοχυσίας είναι μια εικόνα της ανθρώπινης ζωής. Αν δεν ήταν η γενική χάρη του Θεού, δηλ. η χάρη Του για όλους τους ανθρώπους, η εμπειρία της ζωής μας θα έφθανε συχνά σ΄ αυτά τα φοβερά βάθη παθημάτων και εξευτελισμού (π.χ. Άουσβιτς, Ρουάντα, Ιράκ, Γάζα, Συρία). Κοιτάξτε στο σταυρό και σκεφθείτε πού μπορεί να φθάσει η ανθρώπινη ζωή και ότι ο Χριστός γεύθηκε το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε μια ανθρώπινη ύπαρξη.
Η Μεγάλη Παρασκευή, φίλοι μου, είναι η απόδειξη της εξαχρείωσης του ανθρώπου. Ο Ιησούς ήταν αθώος. Στέκεται απέναντι στο ανύπαρκτο των ανθρώπινων συστημάτων δικαιοσύνης. Ο Ρωμαίος Πόντιος Πιλάτος, σκευωρός, ένα δολοπλόκο, πολιτικό πρόσωπο. Οι θρησκευτικοί άρχοντες του Ισραήλ, ζηλωτές των παραποιημένων παραδόσεων και του μολυσματικού θρησκευτικού κατεστημένου. Η πολιτική ακαταλληλότητα και η θρησκευτική τυφλότητα ενώνονται εναντίον του Δικαίου.
Στο Γολγοθά η ασχήμια της αμαρτωλής ανθρώπινης κατάστασης εκτέθηκε και εκδηλώθηκε χωρίς κανένα προκάλυμμα. Ο Ιησούς πέθανε για πεσμένες αμαρτωλές υπάρξεις και δεν είχε παρά να υψώσει τα πονεμένα Tου μάτια και να δει τη φοβερή κατάσταση της ανθρωπότητας για την οποία έδινε τη ζωή Tου. Σε κάθε σημείο γύρω Tου έβλεπε εκείνους που βάδιζαν προς την καταστροφή. Εκείνες τις ώρες που Αυτός «κατήλθε στην Κόλαση» για να πληρώσει για τις αμαρτίες τους, είδε πόσο απαξιωτικοί, πόσο φίλαυτοι, πόσο τρομακτικά επιρρεπείς στο λάθος και πόσο φαύλοι είναι στην πραγματικότητα οι άνθρωποι.
Την ίδια στιγμή, όμως, που αποκαλύπτεται η εξαχρείωση του ανθρώπου, αποκαλύπτεται και η θυσιαστική αγάπη του Θεού. Υπάρχει μια μεγάλη αντίθεση που διαπερνάει ολόκληρη την Αγία Γραφή: η αχρειότητα του ανθρώπου – η τελειότητα του Θεού, το μίσος του ανθρώπου – η άπειρη αγάπη του Θεού, η αποτυχία του ανθρώπου – η επιτυχία του Θεού. Την ίδια στιγμή που οι αισθήσεις μας χάνουν την ισορροπία τους μπροστά στην ευτελή επίδειξη της ανθρώπινης βδελυρότητας, παρατηρούμε ότι η αγάπη του Θεού είναι υπέρτατα ενεργητική.
Ο Υιός του Θεού στο Σταυρό – αυτή η συγκλονιστική αποκάλυψη βρίσκεται στην καρδιά της Χριστιανικής Πίστης. Η Χριστιανική Πίστη είναι η πίστη που διακηρύττει ότι οι άνθρωποι δεν σώζονται από τον Θεό στη δύναμή Του, αλλά από τον Θεό στην αδυναμία Του. Δεν σωζόμαστε από τον Θεό στη δόξα Του, αλλά από τον Θεό στην ταπείνωσή Του.
Να τι συνέβη στο λόφο της σταύρωσης. Αν και η ανθρωπότητα φαίνεται ότι εκτελούσε το πιο ειδεχθές έγκλημά της, ο Θεός μεταμόρφωνε εκείνη τη στιγμή σε στιγμή σωτηρίας. Μη μου ζητάτε να τα εξηγήσω όλα αυτά, γιατί μπορώ μόνο να θαυμάζω μαζί σας ότι είναι αληθινά: “Ο Κύριος έκανε να πέσει πάνω του όλων μας η ανομία” (Ησαΐας 53:6). Εκεί που η αμαρτία έφερε τους ανθρώπους, η αγάπη έφερε τον Σωτήρα: στο Σταυρό. Και ο Σταυρός που είναι η καρδιά του ευαγγελικού μηνύματος, όπως πάντοτε, έτσι και σήμερα εξακολουθεί να έχει τη δύναμη να σώζει και να μεταμορφώνει τη ζωή του ανθρώπου. Να ένα παράδειγμα.
Πριν μερικά χρόνια σε ένα κολέγιο στο εξωτερικό, ένας έμπειρος κολυμβητής δίδασκε τους φοιτητές πώς να κολυμπούν και να κάνουν καταδύσεις. Ένα βράδυ γύρω στα μεσάνυχτα, δεν τον έπιανε ο ύπνος. Αποφάσισε να πάει στην πισίνα και να κολυμπήσει, ελπίζοντας ότι το κολύμπι θα τον χαλάρωνε για να κοιμηθεί. Όπως αφηγήθηκε αργότερα: «Δεν άναψα τα φώτα. Ήξερα κάθε σπιθαμή της πισίνας και η σκεπή ήταν κατασκευασμένη από γυαλί. Το φεγγάρι έφεγγε, ρίχνοντας τη σκιά του σώματός μου στον τοίχο στην άλλη πλευρά της πισίνας. Στεκόμουν στο βατήρα καταδύσεων, πολλά μέτρα πάνω από την επιφάνεια της πισίνας, έτοιμος για την πρώτη μου κατάδυση. Το σώμα μου και τα χέρια μου σχημάτιζαν τέλεια το σχήμα του σταυρού! Δεν μπορώ να εξηγήσω γιατί δεν έκανα κατάδυση εκείνη τη στιγμή. Δεν είχα κανένα προαίσθημα κινδύνου. Καθώς στεκόμουν κοιτάζοντας τη σκιά του σταυρού που το σώμα και τα ανοιχτά χέρια μου σχημάτιζαν, άρχισα να σκέφτομαι το σταυρό του Χριστού και τη σημασία του. Δεν ήμουν συνειδητός Χριστιανός. Στην πραγματικότητα είχα πολλά χρόνια να πάω εκκλησία. Βρήκα τον εαυτό μου να επαναλαμβάνει τα λόγια ενός ύμνου που είχα μάθει όταν ήμουν μικρός: ‘Πέθανε για να συγχωρηθώ εγώ’. Δεν μπορώ να σας πω πόση ώρα στεκόμουν στο βατήρα ή γιατί δεν έκανα κατάδυση. Κατέβηκα από το βατήρα και περπάτησα μέχρι τις σκάλες που ήξερα ότι οδηγούσαν στο νερό της πισίνας και άρχισα να τις κατεβαίνω. Αφηρημένος τις κατέβηκα όλες και τα πόδια μου ακούμπησαν στον κρύο, λείο πυθμένα της πισίνας! Νωρίτερα εκείνο το βράδυ ο επιστάτης είχε αδειάσει την πισίνα για να την καθαρίσει και εγώ δεν ήξερα τίποτα γι’ αυτό. Συνειδητοποίησα τότε ότι εάν είχα κάνει κατάδυση, θα είχα καταδυθεί στο θάνατο μου! Ο σταυρός στον τοίχο με έσωσε εκείνο το βράδυ. Ήμουν τόσο ευγνώμων στο Θεό για το έλεός Του που μου έσωσε τη ζωή, ώστε γονάτισα στα κρύα πλακάκια της πισίνας και ζήτησα από τον Χριστό του Σταυρού να σώσει την ψυχή μου. Βίωσα μια διπλή σωτηρία εκείνο το βράδυ. Του σώματος και της ψυχής μου!»
Καθώς τώρα βλέπουμε τη σταύρωση, βρισκόμαστε μπροστά στο σταυροδρόμι της ζωής μας (στην ώρα των κρίσιμων αποφάσεων). Η σκηνή μπροστά μας θα μας αφήσει ασυγκίνητους και αδιάφορους ή θα μας αγγίξει στα βάθη της προσωπικότητάς μας εξ αιτίας αυτού που τώρα γνωρίζουμε; Έχεις ποτέ βρεθεί σε μια σταύρωση; Ή ίσως βρέθηκες πολλές φορές στο παρελθόν στη σταύρωση του Χριστού και παρακολούθησες τον μοναδικό Του θάνατο, αλλά ποτέ δεν άλλαξε η ζωή σου. Αυτή τη Μεγάλη Παρασκευή, άφησε το σταυρό του Ιησού Χριστού να γίνει η σωτηρία σου και να σε αλλάξει εντελώς και η αλήθεια των λόγων του Κυρίου να γίνει η προσωπική βιωματική σου εμπειρία: “Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή Tου Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ’ αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια” (Κατά Ιωάννην 3:16).
