Ανθρώπινη θέληση – πνευματικά ελεύθερη ή μήπως όχι;

silhouette of man running on beach during sunset

Απεκρίθη προς αυτούς ο Ιησούς, Αληθώς, αληθώς σας λέγω ότι, πας όστις πράττει την αμαρτίαν, δούλος είναι της αμαρτίας… Εάν λοιπόν ο Υιός σάς ελευθερώσει, όντως ελεύθεροι θέλετε είσθαι.

Ιωάν. 8:34,36

Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να αμαρτάνει˙ και αμαρτάνει ελευθέρως, χωρίς κανέναν απολύτως εξωτερικό καταναγκασμό. Υπάρχει όμως ένας εσωτερικός νόμος στον οποίο υπακούει αυτόβουλα – ο νόμος της αμαρτίας και του θανάτου. Αυτή είναι η φύση του από την οποία δεν μπορεί να διαφύγει. Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να αμαρτάνει αλλά δεν είναι ελεύθερος να μην αμαρτάνει. Πρέπει να αμαρτάνει επειδή αυτή είναι η φύση που κληρονόμησε από τον γεννήτορα του ανθρωπίνου γένους, τον Αδάμ. Πρέπει να αμαρτάνει και δεν υπάρχει άνθρωπος που να έχει ξεφύγει από αυτή την αναγκαιότητα όπως δεν υπάρχει άνθρωπος που να μπορεί να επιλέξει να μην υποταχθεί στην αναγκαιότητα του θανάτου. Αυτή είναι και η θέληση του κάθε ανθρώπου που γεννιέται στον κόσμο αυτό. Ο «ψυχικός» άνθρωπος θέλει να αμαρτάνει. Και μάλιστα όχι απλά κληρονόμησε την αμαρτωλή φύση αλλά έρχεται στον κόσμο αυτό ως κάποιος που ήδη έχει αμαρτήσει˙ αμάρτησε εν Αδάμ. Αυτή είναι η διδασκαλία του Παύλου στην προς Ρωμαίους 5. Αυτή είναι και η διδασκαλία του Ιησού Χριστού. Όποιος πράττει την αμαρτία δούλος είναι της αμαρτίας. Ο Χριστός χαρακτηρίζει τον άνθρωπο δούλο. Πνευματικά δεν του αφήνει καμία επιλογή ελευθερίας. Σ’ αυτήν την δουλεία υπόκειται ο άνθρωπος εν μέρει ή εξ ολοκλήρου; Υπάρχει άραγε κάποιο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης που να εξαιρείται από αυτή τη δουλεία; Ο Χριστός δίνει αρνητική απάντηση όταν λέει, «Εάν ο Υιός σάς ελευθερώσει, θα είσαστε πραγματικά ελεύθεροι». Ο Χριστός άραγε είναι εν μέρει ελευθερωτής ή καθ ολοκληρίαν ελευθερωτής; Ο άνθρωπος είναι εν μέρει δούλος της αμαρτίας ή εξ ολοκλήρου δούλος αυτής; Έχουμε ανάγκη από τον Χριστό να μας ελευθερώσει από το κακό για κάποια θέματα ενώ δεν τον χρειαζόμαστε για κάποια άλλα; Έχουμε χάσει την αρχική δικαιοσύνη του Αδάμ εν μέρει ενώ για κάποια άλλα δεν την έχουμε χάσει; Έχουμε πέσει εν Αδάμ για κάποια στοιχεία της ανθρώπινης φύσης ενώ για κάποια άλλα στοιχεία έχουμε μείνει πνευματικά όρθιοι και ακέραιοι; Υπάρχουν κάποια πνευματικά στοιχεία μέσα μας που έχουν διατηρήσει την ακεραιότητά τους ενώ άλλα όχι; Για τα στοιχεία που καθ υπόθεσιν έχουν μείνει ακέραια είμαστε δεκτοί από  τον Θεό ενώ για άλλα ο Θεός μάς απορρίπτει; Έχουμε ανάγκη να δικαιωθούμε με την δικαιοσύνη του Χριστού σε όλα ή μόνο για μερικά; Και η θέληση του ανθρώπου έχει ανάγκη για απελευθέρωση και γι’ αυτήν πρέπει να περιμένει τον μέγα Ελευθερωτή. Ο Χριστός είναι Εκείνος που σώζει «εις το παντελές». Άρα παντελής πρέπει να είναι και η ανάγκη του ανθρώπου! Αφού χρειαζόμαστε ένα πλήρη σωτήρα άρα πλήρης πρέπει να ήταν και η πτώση μας καθ ομοίωσιν με την Πτώση του Αδάμ. Κανένα από τα πνευματικά του υπάρχοντα δεν μπόρεσε να διασώσει ο Αδάμ από εκείνη την Πτώση. Η Πτώση και η διαφθορά του ήταν ολοκληρωτική. Η δική μας διαφθορά είναι το ίδιο. Ό,τι είχε εκείνος, ό,τι ήταν εκείνος, ό,τι έγινε εκείνος αυτό μεταβιβάστηκε και σε μας.

Έτσι ο άνθρωπος μετά την Πτώση, παρέμεινε άνθρωπος με δυνατότητα να κάνει επιλογές. Όμως πνευματικά δεν ήταν πια ο ίδιος όπως και πριν. Η σύνδεσή του με τον Θεό είχε πλέον διακοπεί. Τώρα πλέον δεν ήταν ανεξάρτητα καλός και άγιος. Η δικαιοσύνη του και η αγιότητά του ήταν εξαρτημένα από τον Θεό. Τώρα που «δεν υπήρχε πλέον Θεός» στη ζωή του δεν μπορούσε να παραμένει ανεξάρτητα άγιος και καθαρός. Τώρα που ο Αδάμ υπήρχε σαν μια πνευματικά ξεχωριστή οντότητα, και ανεξάρτητος από τον Θεό, δεν μπορούσε να διατηρήσει αυτό που εξαρτιόνταν από τον Θεό. Εμείς στην φυσική μας κατάσταση δεν είμαστε κάτι διαφορετικό από τον Αδάμ, δεν είμαστε καλύτεροι από αυτόν. Κάτι πρέπει να μας επισκεφθεί εάν πρόκειται να απαλλαγούμε από την αρχική Πτώση εις την οποίαν ενεπλάκημεν όλοι. Η πρωτοβουλία και το έργο της αποκατάστασης έπρεπε να προέλθει άνωθεν. Αυτό που επρόκειτο να γίνει για την πνευματική αναδημιουργία του ξεπεσμένου ανθρώπου έπρεπε να προβάλει την δόξα του Θεού και ουδενός άλλου πολύ δε λιγότερο του ίδιου του ανθρώπου.

Μία θέληση που αρνείται να πιστέψει στο ευαγγέλιο.

Με την Πτώση του ο Αδάμ, και μαζί με αυτόν ολόκληρο το ανθρώπινο γένος, δεν έχασε την ικανότητα να επιλέγει ελεύθερα αλλά έχασε την ικανότητα να επιλέγει πνευματικά. Όσον αφορά στις επιλογές που έχουν σχέση με αυτή τη ζωή, επιλέγει ελεύθερα. Όσον αφορά στην επιλογή που αφορά στη σχέση του με το Θεό, δεν μπορεί να επιλέξει σωστά, δηλαδή πνευματικά. «Δεν δύναται» (Ρωμ. 8:7) είναι η φράση που χρησιμοποιεί ο Παύλος για να εκφράσει την αδυναμία του ανθρώπου να δεχθεί, να υποταχθεί στο νόμο του Θεού και στο θέλημα του Θεού που είναι η κλήση του Θεού προς τον άνθρωπο να μετανοήσει και να πιστέψει στο μήνυμα του ευαγγελίου του Χριστού που του απευθύνει ο Θεός. Ο άνθρωπος περιγράφεται ως έχων «το φρόνημα της σαρκός» το οποίο είναι «έχθρα εις Θεόν» (εδ.6). Σε αυτή την κατάσταση ο άνθρωπος καταλήγει να κάνει ελεύθερα την επιλογή του στα πνευματικά που είναι να απορρίπτει συνειδητά το κάλεσμα του ευαγγελίου. Είναι μόνο η χάρη του Θεού που μεταβάλει την εσωτερική φύση του ανθρώπου με την αναγέννηση με την κυρίαρχη επέμβαση και πρωτοβουλία Του και τον καθιστά ικανό πλέον να πιστέψει στο ευαγγέλιο. Έτσι οι νυν πιστοί οφείλουν να δοξάζουν τον Θεό για τον πλούτο της χάρης Του στη ζωή και στη σωτηρία τους δια του Ιησού Χριστού.

Μία χάρη που τον κινεί να πιστέψει στο ευαγγέλιο

Η επίσκεψη της χάρης του Θεού εμφυσά εις τους μυκτήρας του ανθρώπου την πνοή της ζωής και ο άνθρωπος γίνεται αποδέκτης ενός νέου πνεύματος. Η χάρη του Θεού αρνείται να δυσαρεστηθεί από την όποια απόρριψη εκ μέρους του ανθρώπου της προσφοράς του Θεού και αναδημιουργεί τους οφθαλμούς του νοός του ώστε ο άνθρωπος να διακρίνει καθαρά την αλήθεια και να πεισθεί να πιστέψει στον σωτήρα που μέχρι εκείνη τη στιγμή θεληματικά απέρριπτε. Αυτό στο οποίο μέχρι τώρα η ανθρώπινη θέληση αντιστεκόταν και αποστρέφονταν τώρα της φαίνεται ελκυστικό που τρέχει προς αυτό με την ίδια βιασύνη με την οποία προηγουμένως απομακρύνονταν από αυτό. Η χάρη εκτελεί αυτό το έργο στη θέληση και τη διάνοια του ανθρώπου τον οποίο ο Θεός προτίθεται να σώσει. Η λογική του ανθρώπου τρίβει τα μάτια της αδυνατώντας να κατανοήσει την απρόσκλητη επίσκεψη της ουράνιας χάρης. Εάν η χάρη του Θεού περίμενε σε θάλαμο αναμονής προκειμένου να ακούσει το κάλεσμα του ανθρώπου προς αυτήν για σωτηρία, ο πόθος της θα ήταν ειλικρινής μεν, η αναμονή της μάταιη δε. Ούτε περιμένει η ελευθερία που χαρίζει ο Χριστός κάποια συνεργασία εκ μέρους του ανθρώπου. Ούτε ελπίζει ο Χριστός σε μια τέτοια συνεργασία. Η μόνη ανταπόκριση που γνωρίζει ο Χριστός ότι μπορεί να περιμένει είναι η πείσμονα εναντίωση σε κάθε τρυφερή Του πρόσκληση. Το έργο της χάρης δεν γίνεται κατανοητό από το αίσθημα της ανθρώπινης δικαιοσύνης επειδή η χάρη κατοικεί στην απέναντι όχθη από αυτή της δικαιοσύνης. Η δικαιοσύνη απαιτεί την οριστική απόρριψη του αμαρτωλού και ενεργεί με βάση του τι αξίζει ο άνθρωπος. Η χάρη όμως δεν κάθεται στην έδρα του δικαστή αλλά στο θρόνο του Θεού που είναι η πηγή κάθε χάρης.

Αφού όσοι πιστέψαμε στο ευαγγέλιο πιστέψαμε επειδή ο Χριστός ελευθέρωσε την σκλαβωμένη μας θέληση, και γίναμε πράγματι ελεύθεροι για να πιστέψουμε, ποια θέση έχει στη σκέψη μας, στη θεολογία μας και στο πιστεύω μας η αναγνώριση της ελευθερίας μας από τον Χριστό; Σε ποιον καίμε το λιβάνι της ευγνωμοσύνης μας και της ευχαριστίας μας; Πόσους στεφάνους δοξολογίας έχουμε εναποθέσει μπροστά στο θρόνο του Κυρίου μας για την δωρεάν χάρη Του στη ζωή μας; Είναι χαρακτηριστικό του φυσικού ανθρώπου, του μη αναγεννημένου, να αποδίδει γενναιόδωρα τα εύσημα στη δική του καλοσύνη, πνευματικά επιτεύγματα (υποτίθεται) και αξία (πάλι υποτίθεται) και να αποδίδει φειδωλά οτιδήποτε στη χάρη του Θεού. Η τάση του ανθρώπου είναι να αποδίδει το καλό στον εαυτό του, να δίνει στον εαυτό του την πρώτη θέση και στον Θεό μια υποδεέστερη. Αυτό ακριβώς συμβαίνει δυστυχώς με όσους αποδίδουν την πίστη τους στον ίδιο τους τον εαυτό χωρίς να αναγνωρίζουν στο θέμα αυτό την απόλυτη αναγκαιότητα της χάρης του Κυρίου. Λυπηρό που κάποιοι πιστοί θεωρούν ότι η θέληση του ανθρώπου είναι ήδη ελεύθερη και δεν χρειάζονται να την ελευθερώσει ο Χριστός. Είναι σαν να λένε, Έχω ανάγκη ο Χριστός να ελευθερώσει τη σκέψη μου αλλά δεν τον έχω ανάγκη να ελευθερώσει τη θέλησή μου. Ή έχω ανάγκη ο Χριστός να ελευθερώσει την καρδιά μου αλλά δεν τον έχω ανάγκη να ελευθερώσει τη θέλησή μου. Είναι μισός σωτήρας ο Χριστός; είναι εν μέρει σωτήρας; Μη διστάζεις να φιλήσεις το χέρι που σε ελέησε˙ γιατί αν προσέξεις λίγο θα δεις ότι είναι πληγωμένο από καρφιά. Το αναγνωρίζεις τώρα τίνος χέρι είναι; Είναι το χέρι Εκείνου που εξαγόρασε την απελευθέρωσή σου από τη δουλεία, τη δουλεία της σκέψης σου στο κακό και την αμαρτία, τη δουλεία της θέλησής σου στην αδιαφορία και την απιστία, τη δουλεία των συναισθημάτων σου στην παγερή αδιαφορία προς την θερμή αγάπη του Χριστού προς το πρόσωπό σου συγκεκριμένα. Λοιπόν; Θα συνεχίσεις να αποδίδεις το έργο της χάρης του Χριστού στον εαυτό σου;

Tα νεα άρθρα σε email

Εγγραφείτε στο newsletter μας για να λαμβάνετε τα νέα άρθρα όταν δημοσιεύονται.

Scroll to top