Τον τελευταίο καιρό, λόγω του κορονοϊού που αναστάτωσε τη ζωή όλων μας, των δύσκολων συνθηκών που βιώνουμε, και του ότι έχουν φύγει πολλά αγαπημένα μας πρόσωπα, σε μικρό χρονικό διάστημα, θα ασχοληθώ με συντομία με το πρόβλημα που προκαλούν κάποιοι απερίσκεπτοι σε εκείνους που πενθούν. Είναι τραγικά τα όσα λέγονται και ακούγονται, ιδιαίτερα σε εκκλησιαστικούς κύκλους.
Γι’ αυτό, χρειαζόμαστε, άμεσα, διδασκαλία, ευαισθησία και πολλή προσοχή όταν μιλάμε σε κάποιον που πενθεί για τον χαμό αγαπημένου του προσώπου. Με πολλή σοφία και διακριτικότητα πρέπει να πλησιάζουμε κάποιον που θέλουμε να ενθαρρύνουμε και να παρηγορήσουμε με τον λόγο μας. Ο Παροιμιαστής το έθεσε πολύ γλαφυρά:
«Ζωή και θάνατος είναι στην εξουσία της γλώσσας».
Παροιμίες 18:21
«Η γλώσσα η ευγενικιά είναι ζωής δεντρί,
ενώ η διεστραμμένη γλώσσα συντρίβει την ψυχή».
Παροιμίες 15:4
Ας προσέξουμε ώστε ο λόγος μας να φέρνει θεραπεία και όχι περισσότερο πόνο σ’ εκείνον που υποφέρει.
«Τα λόγια τα ευχάριστα είναι κερήθρα μέλι,
γλύκα για την ψυχή και γιατρειά στα κόκαλα».
Παροιμίες 16:24
Δυστυχώς αρκετοί γίνονται «άθλιοι παρηγορητές», όπως οι φίλου του Ιώβ και αντί να παρηγορούν με τον λόγο τους, προκαλούν σύγχυση, πόνο και οργή σ’ εκείνους που ήδη δοκιμάζονται.
«Μια απάντηση γλυκιά καταπραΰνει το θυμό,
μα ο λόγος ο προσβλητικός φουντώνει την οργή».
Παροιμίες 15:1
Τα περισσότερα, που θα αναφέρω παρακάτω, τα έχω ακούσει προσωπικά ως παράπονα από θλιμμένα πρόσωπα.
Τι δεν πρέπει να λέμε στον πόνο του άλλου.
- Ε… μην κάνεις έτσι, δεν έχασες και παιδί». Απερίσκεπτα λόγια σε μια γυναίκα που έχασε τον άνδρα της.
- «Ο Απ. Παύλος λέει: να μη λυπήστε». Μοιραίο, για να μην πω κακόβουλο θεολογικό λάθος. Ο Απ. Παύλος διδάσκει «να μη λυπάστε κι εσείς όπως και οι άλλοι, που δεν ελπίζουν πουθενά». (Α’ Θεσ. 4:13). Και ο Ιησούς Χριστός, μπροστά στο μνήμα του φίλου του Λαζάρου, δάκρυσε.
- «Μη στεναχωριέσαι θα τον δεις στον ουρανό». Η απάντηση σ’ αυτή την ανόητη δήλωση ήταν: «Τον κακό σου τον καιρό, εγώ εδώ θέλω να τον δω».
- Το χειρότερο που άκουσα από μια γυναίκα που είχε χάσει τον άνδρα της: «Κρίμα που δεν θα τον ξαναδείς, γιατί δεν ήταν πιστός». Και η πονεμένη γυναίκα, με δακρυσμένα μάτια, μου λέει: «Είναι αυτή σωστή κουβέντα να μου πει αυτή η κυρία; Και πού ξέρει αυτή τι πίστευε ο άνδρας μου; Βγάζει αυτό το κακό συμπέρασμα γιατί δεν πήγαινε στη δική της εκκλησία;» «Αυτή η κακόβουλη σκέψη, είπα στη χήρα, είναι αμαρτία και πηγάζει από τον Διάβολο. Μην δίνετε καμιά σημασία. Ο Θεός με την άπειρη αγάπη Του δέχεται τον κάθε άνθρωπο που έχει πίστη στον Χριστό. Αυτός να σας παρηγορεί και να σας καλύπτει με τη χάρη και το έλεός Του».
Γιατί κάποιοι «παρηγορητές» παρεκτρέπονται με αυθαίρετα συμπεράσματα, ανόητες εκφράσεις και κακόβουλες συμβουλές εναντίον εκείνων που θέλουν δήθεν να παρηγορήσουν; Υπάρχουν αρκετοί λόγοι, αλλά η βασική αιτία είναι ο εγωκεντρισμός του ανθρώπου ο οποίος γίνεται και ο χειρότερος τύραννός του.
Από εγωισμό…
- Το παίζουν ως ειδήμονες στη θεολογία, ενώ δεν ξέρουν ούτε τα βασικά της πίστης.
- Προσπαθούν να μεταδώσουν τις δικές τους λανθασμένες νοοτροπίες και σκέψεις για να βοηθήσουν τον πονεμένο, δίχως να εξετάσουν προσεκτικά τα γεγονότα.
- Δεν ασχολούνται με τις πραγματικές ανάγκες του άλλου, αλλά λένε αυτά που οι ίδιοι νομίζουν ότι χρειάζεται αυτός που πενθεί.
- Κατακρίνουν τον θλιμμένο για το τι λέει, πως ντύνεται, που πάει κ.λπ.
- Φορτώνουν στον πονεμένο ενοχές, ευθύνες και προσπαθούν να τον χειραγωγούν με το πώς πρέπει να συμπεριφέρεται τώρα που πενθεί.
Κάποιος Χριστιανός σύμβουλος είπε: «Όταν βιώνεις μια μη φυσιολογική κατάσταση, η συμπεριφορά σου θεωρείται πάντοτε φυσιολογική». Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει κανένας το δικαίωμα να σε κατηγορήσει, να σε παρεξηγήσει ή να σε χειραγωγήσει για το πως θα πενθήσεις την ώρα του πόνου σου. Το πένθος είναι προσωπική υπόθεση και όταν κάποιος δεν το καταλαβαίνει αυτό και προσπαθεί να σε κοντρολάρει, σύμφωνα με τη δική του νοοτροπία, τότε εκείνος έχει το πρόβλημα και χρειάζεται να του το πούμε. Ας μη γίνουμε «άθλιοι παρηγορητές», αλλά με σοφία, ευαισθησία και συμπόνια ας παρηγορούμε με έναν καλό λόγο.
«Ποτέ δεν θα βρισκόμαστε πιο κοντά στο θέλημα του Θεού,
παρά όταν ενθαρρύνουμε τους άλλους».
C. S. Lewis
«Πηγή ζωής είναι το στόμα του δικαίου…
Τα λόγια του δικαίου, ασήμι εκλεκτό…
Λόγια σοφίας βλασταίνουν από του δικαίου το στόμα…
Τα χείλη του δικαίου είναι γεμάτα χάρη…».
Παρ. 10:11, 20, 21, 31, 32